Հարավային դպրոց 5.2 դասարան
210. Հարցում արտահայտող բառը տրված բառերով կամ նրանցով կազմված բառակապակցություններով փոխարինի՛ր: Տրված բառերից ո՞րը ի՞նչ ձևով գրեցիր:
Գիրքը որտե՞ղ է:Պայուսակ, գրադարակ, հեռուստացույց, պահարան, սեղան, ձեռք, աթոռ, լիճ: Continue reading “Գործնական քերականություն”
*
196. Հարցում արտահայտող բառի փոխարեն տրված գոյականները գրի՛ր (դրանք ինչպե՞ս փոխվեցին): Continue reading “Գործնական քերականություն”
XXXVIII
Քեզ տրված է կյանքը, որ լինես՛— ու ոչինչ երազ չթվա,
Որ կյանքում քո կյանքը շինես— ու ոչինչ երազ չթվա.
Քեզ գերում է ընթացքը այս տաք, բայց տեսնո՞ւմ ես դու այն, որ գալիս է,
Գալիս է իր գալիքը հինե — ու ոչինչ երազ չթվա։
Exercise 172
Հայաստանը հարուստ և հին մշակույթ ունի։ Սովորաբար դա ասելով մենք հասկանում ենք ճարտարապետական հուշարձանները, եկեղեցիներն ու խաչքարերը, մանրանկարչությամբ զարդարված ձեռագիր Continue reading “Հայ ժողովրդական մշակույթը”
186. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանրություն ունեն, որ նույն շարքի մի բառը չունի:ա) Երաշտահավեր բ) Մանուկներ գ) Հատիկներ դեղձանիկներ երեխա կապիկներ վագրեր պատանիներ ձագուկներ առյուծներ երիտասարդներ կանայք սիրամարգ մարդիկ տանտիկիններ
187. Տրված բառախմբերի տարբերությունը գտի՛ր և բառախմբերն անվանի՛ր:
Ա. Շինարար, վարպետ, գեղեցկուհի, տարի, գիրք, տետր, գազան, վանդակ:
Ա բառախումբ — եզակի
Բ. Շինարարներ, վարպետներ, գեղեցկուհիներ, տարիներ, գրքեր, տետրեր, գազաններ, վանդակներ:
Բ բառախումբ — հոգնակի
188. Բառախմբերի կազմման օրինաչափությունը գտի՛ր և Բ խումբն ինքդ լրացրո՛ւ:
Ա. Սար, հայ, կաթիլ, ուսուցիչ, մայր, մատանի, տատ, կատու, թութակ, գրպան:Բ. Սարեր, հայեր, կաթիլներ, ուսուցիչներ, մայրեր, մատանիներ, տատեր, կատուներ, թութակներ, գրպաններ:
189. Տրված նախադասությունը կարդա՛ և հարցերին պատասխանի՛ր:187 և 188- րդ վարժությունների
Ա խմբերում եզակի թվով դրված գոյականներ են, իսկ
Բ խմբերում նույն գոյականներն են՝ հոգնակի թվով:1. Գոյականը քանի՞ թիվ ունի: եզակի և ոգնակի2. Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյականի եզակի թիվը (եզ — միակ, մեկ հատ):մեկ հատ տվյալ գոյականից 3. Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյականի հոգնակի թիվը (հոգն— բազում, շատ): մեկից ավել տվյալ գոյականից
190. Կազմի՛ր տրված գոյականների հոգնակին: Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է -եր վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ:
Ա. Ծառեր, ձայներ, հոտեր, քարեր, կովեր, արջեր, փնջեր, լուրեր, բառեր, բեղեր, հայեր, հայրեր, ցեղեր, սրտեր, գրեր, սյուներ, պատեր, հույներ, ձվեր, սրեր, քթեր. քույրեր, մայրեր, ձեռքեր, ոտքեր, տատեր, պապեր:Բ. Եղբայրներ, աթոռներ, պապիկներ, տատիկներ, գրպաններ, թութակներ, եղնիկներ, ոչխարներ, սեղաններ, թռչուններ, մեքենաներ, բարեկամներ, աշակերտներ, մատյաններ, հեռախոսներ, ծաղկավաճառներ. պանրագործարաններ:
191. Գրի՛ր, թե նախորդ առաջադրանքը կատարելիսա) ո՞ր բառերի մեջ երկու ն գրեցիր. պանրագործարաններ, սեղաններ, գրպաններ, թռչուններ, մատյաններ,բ) ո՞ր բառերի մեջ հնչյուններ փոխվեցին: փնջեր, սրտեր, գրեր, ձվեր, սրեր, քթեր
192. Տեքստի բոլոր գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ ևըստ անհրաժեշտության դրանցհամապատասխանեցրո՛ւ բայերը (գործողությունցույց տվող բառերը):
Հերթական ոլորաններից հետո երևացին սրբավայրերը: Վերևում արձաններ են նստած: Արձանները կորցրել են գլուխները: Երկրաշարժերը բազմիցս սասանել են այդ լեռանգագաթները, օտար բանակների զինվորները ձգտել են խորտակել իրենց անհասանելի ու թշնամական սրբավայրները: Արձանները, բարձրաքանդակներն ու գազանների կերպարանքները կերտված են հիանալի վարպետների կողմից:
193. Տեքստում բոլոր գոյականները եզակի թվով են դրված: Որը պետք՝ հոգնակի դարձրո՛ւ:
Սֆինքսը մի սոսկալի հրեշ էր, որը կնոջ գլուխ ուներ, առյուծի մարմին, սուր ճանկ, հզոր թև: Նաբնակություն էր հաստատել Թեբե քաղաքի մոտ ևայնտեղ պիտի մնար, մինչև մի մարդ լուծեր նրահանելուկը: Նա իր մոտից անցնող մարդկանց հանելուկԷր առաջարկում, բայց ոչ ոք չէր կարողանում լուծել, և մարդիկ մեռնում էին նրա սոսկալի գրկի մեջ: էդիպարքան որոշում է Սֆինքսից փրկել մարդկանց և գնում էհրեշի մոտ:— Ո՞վ է առավոտյան չորս ոտքով քայլում, կեսօրին՝երկու, իսկ երեկոյան՝ երեք,- հարցնում է Սֆինքսը: Մարդը,— պատասխանում է Էդիպ արքան:- Երբ նաերեխա է, սողում է, հասուն տարիքում երկու ոտքով էքայլում, իսկ ծերության օրերին փայտով է քայլում:Հանելուկի ճիշտ պատասխանը լսելով՝ Սֆինքսը նետվում է ծովը և ոչնչանում: Այդպես էր վճռելհույների աստվածը:Այսօր հանելուկային, անլուծելի հարցերն անվանում են«սֆինքսային»:
194. Տեքստերի եզակի գոյականները հոգնակիդարձրո՛ւ: Փոփոխությունից ո՞ր տեքստի միտքը փոխվեց:
Ա. Կատուների պատմություններն արտասովոր են: Մարդիկ Կատուներին մեկ աստվածացրել ու պաշտել են, մեկ վհուկհամարել ու խուսափել: Երբեմն էլ Կատուների միջոցով իրենց ապագան է գուշակել:Կատուները ապրում են մարդկանց կողքին, հաճախհավատարիմ ծառայում են մարդկանց , բայց առաջվապես անկախ ու նույնիսկ կիսավայրենի են մնում: Իտարբերություն ուրիշ ընտանի կենդանիների՝ Կատուները մարդու համար խորհրդավոր ու անճանաչելի են մնում, իրենց գաղտնիքները «չեն բացում»:Բ. Մոտ հարյուր տարիներ առաջ Օդեսայում փղերը փախան կրկեսներից: Տերերն ինչ արեցին, չարեցին, նրանք էլ կրկեսներ չվերադարձան:
195. Երկու տեքստերում էլ հոգնակի գոյականներըեզակի դարձրո՛ւ և դրան համապատասխանփոփոխություններ արա՛: Այդ փոփոխությունից ո՞րտեքստի միտքը փոխվեց:
Ա. Երկրի վրա մարդկանց կյանքն ամուր կապված է կենդանու հետ: Բայց մարդն ու կենդանինմիշտ նույն ձևով չեն հարաբերվել: Սկզբումկենդանին մարդուն ուտելիք ու հագուստ է տվել: Նա սարսափ է ներշնչել կամ ուրախություն է պարգևել մարդուն: Մարդն էլ նրա առաջ խոնարհվել ու պաշտել է նրան: Հետո աստվածացված կենդանին փոխարինել է աշխատավոր կենդանիով:
Բ. Հետաքրքրասեր մարդը ճամփորդում էր Աֆրիկայով և ուսումնասիրում այնտեղի կենդանուն ու թռչունին: Հետո նա իր հետ հայրենիք բերեց նաև աֆրիկացու գլխարկ: Այդ գլխարկը զարդարող փետուրի մեջ գիտնականը նկատեց այնպիսինը, որը գիտությանը հայտնի թռչունին չէր պատկանում:
Գոյականը երկու թիվ ունի՝ եզակի և հոգնակի: Եզակին ցույց է տալիս մեկ առարկա, հոգնակին՝ մեկից ավելի: Հոգնակին կազմվում է եզակիից՝ հիմնականում -եր կամ —ներ մասնիկներ իօգնությամբ. (-եր—ը ավելանում է միավանկբառերին, ները՝ բազմավանկ)
Հայոց հզոր արքա Տիգրան Մեծի օրոք Կիլիկիան նրա պետության մի մասն էր։ Այն ժամանակ Կիլիկիայում բազմաթիվ հայեր բնակվեցին։ Հայերն այստեղ պահպանում էին մայրենի լեզուն ու մշակույթը։Բյուզանդական կայսրերի օրոք հայերի թիվը Կիլիկիայում շատացավ։ Պատճառներից մեկն էլ այն էր, որ ցանկանալով թուլացնել Հայաստանը, բյուզանդացիները հայ իշխաններին այստեղ տեղափոխվելու համար առաջարկում էին քաղաքներ, բերդեր, կալվածքներ։ Այդպես վարվեց կայսրությունը նաև Բագրատունյաց վերջին թագավորի հետ։
Գագիկ II թագավորին կայսրության մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլիս հրավիրելով` կայսրը ստիպեց նրան հրաժարվել իշխանությունից և թագավորության փոխարեն Կիլիկիայից ոչ հեռու գտնվող ընդամենը երկու քաղաք առաջարկեց։ Որոշ ժամանակ անց Գագիկ II թագավորը սպանվեց բյուզանդացիների կողմից։
Գագիկ թագավորի մերձավորներից մեկը` Ռուբեն իշխանը, ի պատասխան իր արքայի սպանության, 1080թ. ապստամբեց բյուզանդացիների դեմ և Կիլիկիայում, Տավրոսի լեռներում գրավեց Բարձրբերդ ամրոցը։ Ռուբեն իշխանին և նրա ժառանգներին հաջողվեց ոչ միայն պահպանել ձեռք բերածը, այլև ընդլայնել հայկական իշխանության տիրույթները։ Այսպես, հայրենի բնօրրանից հեռու ստեղծվեց հայկական նոր պետություն` Կիլիկիայի հայոց թագավորությունը:
Կիլիկիայի հայոց պետությունը թագավորություն դարձավ Լևոն II-ի օրոք, որը պատմության մեջ հայտնի է նաև Լևոն Մեծագործ անունով։ Խոհեմ և հեռատես քաղաքականության շնորհիվ Լևոն II-ը կարողացավ բարիդրացիական հարաբերություններ հաստատել ինչպես Բյուզանդական կայսրության, այնպես էլ շրջակա պետությունների հետ։ Լևոն II-ին հաջողվեց բարեկամական հարաբերություններ հաստատել նաև գերմանական կայսեր և Հռոմի պապի
հետ, որոնք պատրաստ էին արքայական թագ ուղարկել նրան։ Լևոն II-ի իշխանությունը ճանաչեց և նրան թագ ուղարկեց նաև Բյուզանդիայի կայսրը։
1198թ. հունվարի 6-ին Տարսոն քաղաքի Մայր տաճարում Լևոն II-ը թագադրվեց որպես թագավոր ամենայն հայոց և Կիլիկիայի։ Լևոն II Մեծագործը և նրա հաջորդներն իրենց անվանում էին ամենայն հայոց թագավոր` դրանով իսկ շեշտելով, որ իրենք
ներկայացնում են ոչ միայն Կիլիկիայի, այլև Մեծ Հայքում և նրանից դուրս ապրող ողջ հայության շահերը։
Թագավորության մայրաքաղաքը Սիսն էր:
Կիլիկիայի հայոց թագավորության պետական լեզուն հայերենն
էր։ Կիլիկիայի հայերը միաժամանակ հաղորդակցվում էին նաև
ֆրանսերեն, հունարեն և այլ լեզուներով։
Բլոգում հրապարակվող աշխատանք
Իշխանության հիմքը դրվել է 1080 թվականին Բագրատունիների շառավիղ՝ Ռուբինյանների կողմից։
Գագիկ Բ. (1042-1045)
Գագիկ II թագավորը սպանվեց բյուզանդացիների կողմից։
1080թ. ապստամբեց բյուզանդացիների դեմ և Կիլիկիայում, Տավրոսի լեռներում գրավեց Բարձրբերդ ամրոցը։
1198թ. հունվարի 6-ին Տարսոն քաղաքի Մայր տաճարում Լևոն II-ը թագադրվեց որպես թագավոր ամենայն հայոց և Կիլիկիայի։
Թագավորության մայրաքաղաքը Սիսն էր:
Կիլիկիայի հայոց թագավորության պետական լեզուն հայերենն
էր։ Կիլիկիայի հայերը միաժամանակ հաղորդակցվում էին նաև
ֆրանսերեն, հունարեն և այլ լեզուներով։
Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր։
Երկինքներ, որպես երազներ հոգու։
Երկինքներ, որպես մանկական աչեր։
Մենակ էի ես։ Ինձ հետ էիր դու։ Continue reading “Հայրենիքում, Ե. Չարենց”
