Բնության մեջ եղած ամեն, ինչ մարդիկ օգտագործում են իրենց կարիքների համար, համարվում է բնական պաշար: Օրինակ՝ կաուչուկի ծառը գոյություն է ունեցել անհիշելի ժամանակներից, բայց այն պահից, երբ մարդիկ սովորեցին դրա հյութից ռետին ստանալ անվադողեր և շատ այլ իրեր պատրաստելու համար, այդ զարմանահրաշ ծառը բնական պաշար համարվեց:
Երկրի բնական պաշարները բազմազան են: Դրանցից ամենակարևորներն են հողը, օդը, ջուրը, արևի ջերմությունն ու լույսը: Բնական պաշարներ են ապարները, մետաղները, հանածո վառելիքը: Բնական պաշար են նաև բույսերն ու կենդանիները, որոնք մարդն օգտագործում է որպես սնունդ կամ արտադրության համար հումք, ասենք՝ բամբակից, վուշից ու բրդից թել են ստանում, կաշվից կոշիկ են կարում և այլն: Բույսերն ու կենդանիները համարվում են վերանակնգնվող պաշարներ:
Կարո՞ղ եք բացատրել ինչու:
Բայց բնության բարիքների մի մասն էլ չվերականգնվող Է: Դրանց պաշարներն անսահման չեն և կարողեն սպառվել:
Բնության բարիքները խնայելու միջոց է երկրորդային օգտագործումը: Օրինակ՝ օգտագործված թուղթը, թիթեղյա տուփերը, պլաստմասե իրերը, ապակին կարելի է վերամշակել և կրկին օգտագործել:
Բնության բարիքները գրեք երկու սյունակով՝
վերականգնվող և չվերականգնվող.
1.-պղինձ, ձուկ, նավթ, հացահատիկ, կաուչուկ, կավիճ, բամբակ, աղ, կաթ, մարմար, ձու, քարածուխ, ձեթ, բուրդ, երկաթ, միս, բանջարեղեն, տուֆ, արծաթ, մրգեր, փայտ:
- Ինչո՞վ է վտանգավոր աղտոտված օդը:
Աղտոտված օդը վնաս է մարդու առողջությանը, բույսերին ու կենդանիներին:Աղտոտվածության պատճառով իջնում է արտադրողականությունը, քայքայվում են մետաղական ու բետոնե կոնստրուկցիաները, շենքերը, շինություններն ու հուշարձանները։
- Ինչո՞վ է վտանգավոր աղտոտված ջուրը:
Աղտոտված ջուրը կարող է հանգեցնել մի շարք հիվանդությունների, ինչպիսիք են շնչառական հիվանդությունները, քաղցկեղը, լուծը, նյարդաբանական խանգարումները և սրտանոթային հիվանդությունները:
- Ինչպե՞ս կարող եք փոխել «վնասող» գործողությունների ազդեցությունը:
Մաքրել շրջակա միջավայրը, և չթողնել , որ մյուսներն էլ այն աղտոտեն:
- Ի՞նչ «օգնող» գործողություններ կարող եք թվել, և որո՞նք կարող եք ինքներդ անել:
Հավաքել վերամշակվող թափոնը գցել թափոնամանները, մաքուր պահել բնությունը, տնկել և խնամել ծառեր, բույսեր:
Վերականգնվող | Չվերականգնվող |
ձուկ | պղինձ |
հացահատիկ | նավթ |
փայտ | մարմար |
կաուչուկ | քարածուխ |
բամբակ | երկաթ |
բանջարեղեն | արծաթ |
մրգեր | տուֆ |
ձու | աղ |
բուրդ | կավիճ |
միս | |
կաթ | |
ձեթ | |